کودکان شما، عروسک و وسایل برقی نیستند که با یک دفترچه راهنما پا به منزلتان بگذارند. نخندید! تصور کنید وقتی می خواهید یک وسیله برای منزل تهیه کنید یا یک گوشی تلفن همراه بخرید، چقدر دفترچه راهنمای استفاده از آن را زیر و رو می کنید که مبادا وسیله یا گوشی تان را با نا آگاهی و از روی اشتباه خراب نکنید. حالا فکر کنید که کودکی قرار است پا به دنیای شما بگذارد و شما هنوز نمی دانید که در مراحل مختلف سنی چگونه باید با او برخورد کنید. خیلی از ما والدین نمی دانیم که اگر با کودک خود رفتار نادرستی داشته باشیم او را خراب می کنیم! حتی به این فکر نمی کنیم اگر زیاد کنترلش کنیم یا اگر به حال خودش رهایش کنیم، چگونه بار می آید. بیشتر ما فکر می کنیم که بچه ها تا زمانی که مدرسه نرفته اند، تربیت و بزرگ کردنشان راحت است. اما نمی دانیم که خیلی از (به خیال خودمان) محبت های ما هم در حق کودک ممکن است اشتباه و به ضررش باشد. اگر شما هم کودکی دارید احتمال دارد که شما هم در رفتار با او دچار اشتباهاتی بشوید. در این مقاله می خواهیم با اشتباهات شایع والدین درباره کودکان نوپا آشنا شویم وراه حل جایگزین آن را هم بخوانیم.
۱) اشتباه اول: رفتار متناقض دارید .
کودکان نوپا وقتی بدانند که چه رفتار یا نتیجه ای در انتظار آنهاست، بهترین کار را می کنند. مثلا اگر بدانند چه زمانی باید به دستشویی بروند و ساعت مخصوص خواب داشته باشند، بهتر با آن کنار می آیند. حتی لازم است آنها بدانند که اگر کار بدی انجام دهند چه عواقبی در انتظار آنهاست. اگر یک روز بالا رفتن از میز باعث شود، مامان و بابا بخندند و او را به هم نشان بدهند و روز دیگر او را دعوا کنند و اخم کنند کودک بیچاره نمی داند بالاخره کاری که انجام داده خوب است یا بد و دفعه بعدی که این کار را تکرار کند چه رفتاری با او خواهد شد. اما هر چه کارها و اتفاقات هماهنگ و قابل پیش بینی باشند، کودک نوپای شما هم انعطاف پذیر و سازگارتر خواهد بود و کمتر شما را خسته خواهد کرد. پس بهتر است همیشه با کودک یک سان رفتار کنید و سعی کنید برای کودک برنامه روتین روزانه داشته باشید. بخصوص وقتی که شما و همسرتان در زمانهای مختلفی از روز با کودک هستید.
۲) اشتباه دوم: شما و همسرتان با کودک رفتاری متناقض دارید.
شما وقتی کودک کلمه زشتی را به زبان بیاورد که معنی اش را نمی داند و جایی شنیده چه می کنید؟ دست او را می گیرید، به چشمانش نگاه می کنید و به او می گویید که کار بدی کرده و نباید این کلمه را دوباره تکرار کند. حالا تصور کنید که کودک همین حرف را تکرار کند و همسر شما بخندد، آنوقت کودک خیال می کند که با تکرار این کلمه می تواند شما را هم بخنداند! لازم است شما و همسرتان در برخوردهایتان با کودک هماهنگ باشید و نه متناقض! حتی لازم است روشهای تربیتی تان هم با هم هماهنگ باشد.
مثلا کودک بداند که تنبیه او همیشه به شکل محروم شدن از یک اسباب بازی مورد علاقه است و نه اینکه یک روز کتک بخورد و یک روز اصلا با وجود کار بدی که کرده تنبیه نشود. تهدید های توخالی و وعده های الکی هم بدترین تاثیر را بر تربیت کودک دارد. بنابر این قبل از وعده دادن به کودک با همسرتان مشورت کنید و در اجرای قوانین و عواقب آن با همسرتان از قبل هماهنگی های لازم را داشته باشید که کودک را گیج نکنید.
در رفتارتان قاطع باشید و با همسرتان جلوی کودک درباره درستی و نادرستی روش برخوردش با کودک جرو بحث نکنید. بهتر است این اختلافات را دور از چشم و گوش فرزندتان حل کنید و در مقابل کودک با هم یک دل و یک زبان باشید.
۳) اشتباه سوم: تاکید بر گذراندن وقت با همه خانواده دارید.
دور هم بودن و گذراندن وقت با کل خانواده بسیار لذتبخش است اما بعضی از والدین ممکن است در این زمان خیلی خسته شوند. البته کودکان هم از زمانی که با یکی از والدین تنها هستند لذت می برند. تنهابودن با کودک برای پدر یا مادر هم لذت بخش است. می توانید وقتی چند فرزند دارید بچه ها را بین خودتان تقسیم کنید تا به یکی از شما خیلی فشار وارد نیاید. و بتوانید به کارهای خودتان و فرزندتان هم رسیدگی کنید. البته این روش وقتی خوب است که شما زمانهایی را هم با کل خانواده بگذرانید. نگویید که نمی توانید یک کودک نوپا را به تنهایی سرگرم کنید، کافی است یک توپ داشته باشید و با هم بازی کنید و یا قبل از خواب برایش قصه بگویید و آنوقت می بینید که تنها بودن با یک کودک نوپا خیلی هم سخت نیست.
۴) اشتباه چهارم: زیاد به او کمک می کنید.
بعضی والدین حتی نمی گذارند کودک نوپا یک قاشق غذا را خودش بخورد، یک شلوار به پا کند یا یک نارنگی را پوست بکند و حتی تکه پازل را سر جایش بگذارد. تا می بینند کودک در انجام دادن کاری به یک مشکل کوچک بر می خورد، زود سعی می کنند مشکل را حل کنند و زود همه کارها را رو به راه کنند تا کودک شان خسته و یا ناراحت نشود.
اما یادتان باشد این کمک های غیرضروری به فرزندتان این پیام نهانی را می دهد که تو نمی توانی به تنهایی این کار را انجام دهی و به کمک من نیاز داری.
والدینی که زیاد به کودک نوپا کمک می کنند او را تنبل، وابسته و نا کارآمد بار می آورند و نمی گذارند کودک به خودش متکی باشد. یادتان باشد لازم است به کودک یاد بدهید که در مشکلات صبور باشد و با ناملایمات کنار بیاید. البته تشویق هم خیلی کمک می کند. مثلا تا کودک پازل را اشتباه گذاشت آن را از او نگیرید و خودتان درستش نکنید، بلکه به او بگویید من مطمئنم که خودت می توانی درستش کنی! کمی بیشتر دقت کن.
۵) اشتباه پنجم: زیاد حرف می زنید.
حرف زدن با کودک لازم و خیلی خوب است اما نه زمانی که می خواهید رفتار نادرستش را مهار کنید. فکر کنید کودک شما گرسنه است و با تکرار یک کلمه «شکلات می خوام» سر شما را به درد آورده. شما هم مدام به او نه می گویید و برایش مفصل توضیح می دهید که الان وقت شام است و کمی باید صبر کند تا شام آماده شود و نباید قبل از شام شکلات بخورد چون جلوی اشتهایش را می گیرد. فرزند بی صبرتان شکلات را می قاپد و شما به زور آن را پس می گیرید و دوباره علت را برای او توضیح می دهید. اما این حرفهای اضافه تنها شما و کودک را کلافه می کند و فایده ای ندارد. یادتان باشد کودکان نوپا به اندازه یک فرد بزرگسال منطقی نیستند و نمی توانند علت ها را آنگونه که شما شرح می دهید هضم کنند. بنابر این زیاد حرف نزنید و خلاصه قانون کلی را بگویید مثلا بگویید قبل از شام شکلات ممنوعه! و اگر از فرمان شما سرباز زد، بدون هیچ شرحی عواقبی را که از قبل مشخص کرده بودید اجرا کنید.
۶) اشتباه ششم: تنها غذای مخصوص کودک به او می دهید.
کودک از یک سالگی می تواند غذای سفره که برای همه پخته شده را بخورد و لازم نیست که برای او جداگانه غذا تهیه کنید. اگر حتی کودکتان زیاد دندان ندارد لازم نیست غذای او را با دستگاه خرد کنید و تنها له کردن گوشت و تکه های سفت غذا با پشت قاشق کافی است. اغلب کودکان وقتی ببینند که مامان و بابا و خواهر و برادرها غذاهای تازه و جدید را هم امتحان می کنند و ادا در نمی آورند و از خوردن امتناع نمی کنند، آنها هم به خوردن غذاهای تازه علاقه مند می شوند. حتی اگر از خوردن چیزی امتناع کردند آن را به فواصل چند وعده دوباره به او تعارف کنید و خودتان موقع خوردن از آن خیلی تعریف کنید تا کودک به آن مشتاق شود. متاسفانه خیلی از والدین سعی می کنند به زور یا با دعوا به کودک غذاهای مورد نیازش را بدهند اما این کار تنها باعث می شود که کودک غذا خوردن را بهانه ای برای جلب توجه والدین بداند.
۷) اشتباه هفتم: او را کنار خودتان می خوابانید.
اگر شما به خواباندن کودک نوپا کنار خودتان ادامه دهید او به این کار عادت خواهد کرد و جدا خواباندن او بعد ها سخت تر خواهد شد. بهترین زمان برای مستقل خوابیدن کودک بین ۲ تا ۳ سالگی است. وقتی که کودک بتواند از تخت پایین بیاید و قدش به اندازه ۸۹ سانتی متر برسد. در این زمان می توانید او را در تختهای معمولی هم بخوابانید و نگران افتادنش نباشید. گاهی ممکن است لازم باشد کمی قبل از خواب کنارش دراز بکشید تا راحت تر به خواب برود و کم کم می توانید این زمان را کم کنید و از کودک بخواهید که به تنهایی روی تختش برود و بخوابد.
۸) اشتباه هشتم: آموزش توالت رفتن را زود شروع کرده اید .
برای اینکه کودک نوپای شما بتواند از دستشویی به جای پوشک استفاده کند، لازم است آمادگی جسمی و فکری آن را داشته باشد. وقتی متوجه شدید که کودک زمان زیادی خشک می ماند و حالت دفع او قابل تشخیص است با او صحبت کنید و با نشان دادن مراحل رفتن به دستشویی، از او بخواهید که قبل از احساس دفع به شما بگوید و یا خودش به دستشویی برود. اما یادتان باشد این مرحله از استقلال کودک را به جنگ قدرت تبدیل نکنید.
کودکی که آماده نباشد به زور نمی توان مجبورش کرد مستقل به دستشویی برود. حتی ممکن است این فشار و تنبیه کودک نتیجه عکس داشته باشد. در عوض تشویق کودک و آفرین گفتن به او می تواند او را به این کار علاقه مند کند. در هر حال نگران نباشید هیچ کودکی با پوشک به دانشگاه نمی رود!
۹) اشتباه نهم: اجازه می دهید کودکتان زیاد تلویزیون و کارتون ببیند.
کودکانی که قبل از ۲ سالگی زیاد پای تلویزیون می نشینند در آینده بیشتر دچار اختلالات یادگیری شده و احتمال رفتارپرخاشگرانه هم در آنها بیشتر می شود. بهتر است به جای اینکه سر کودکتان را با کارتون و تلویزیون گرم کنید او را به فعالیتهایی خلاقانه وادار کنید و از او بخواهید به صحبتهای شما گوش بدهد و تکرار کند. برایش قصه بگویید و با او بازیهای مختلف کنید. هر چه بیشتر بتوانید کودکتان را از تلویزیون دیدن دور کنید برای او بهتر خواهد بود.
۱۰) اشتباه دهم: تسلیم کودکی که قشقرق به پا کرده می شوید
بعضی والدین برای اینکه جلوی دیگران خجالت نکشند و در یک مکان عمومی حفظ آبرو کنند سعی می کنند کودکی را که از کنترل شان خارج شده، با دادن رشوه متوقف کنند. با این کار مثل اینکه یک تابلو روی سر خود نصب کرده ایم که ما در مکانهای عمومی ناتوان، بی دفاع و بی کفایت هستیم. بهتر است یادمان باشد کودک هم این تفاوت رفتار ما را متوجه می شود و خوب از آن استفاده خواهد کرد. بنابر این بهتر است کودک خود را قربانی تصور و حرف دیگران نکنیم و به نگاه های خیره و پچ پچ ها اهمیت ندهیم و سعی کنیم با حفظ کنترل خودمان را به محلی برسانیم که بتوانیم دور از چشمان خیره دیگران قشقرق کودک را با آرامش از سر بگذرانیم.
دکتر مهشید چایچی
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
